آیین نامه چگونگی اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای توسعه و عمران
مشاور شهردار تهران و سرپرست نهاد راهبری و پایش طرحهای توسعه شهری تهران مطرح کرد:
یکی از چالشها و مسائل نهاد راهبری و پایش طرحهای توسعه شهری تهران در ادوار مختلف حیات خود، عدم تثبیت جایگاه نهاد در سلسله مراتب نظام حقوقی طرح های توسعه و عمران بوده که در جهت رفع این مساله، دو پیش نویس جهت تصویب در هیات وزیران و شورایعالی شهرسازی و معماری ایران تهیه و در اختیار موسسین نهاد یعنی وزارت راه و شهرسازی،شهرداری تهران و شورای اسلامی شهر تهران قرار گرفت.
پیگیری های بعمل آمده در این خصوص در تاریخ 1400/05/04 به ثمر نشست و شورایهالی شهرسازی و معماری ایران در هشتمین جلسه خود در سال1400"آیین نامه چگونگی اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای توسعه و تعاون"را در 6 فصل و 26 ماده به تصویب رساند و در تاریخ 1400/06/03 به استانداری های سراسر کشور جهت اجرا ابلاغ نمود که بدین ترتیب جایگاه حقوقی نهاد نه تنها در شهر تهران بلکه برای کلیه شهرهای کشور به تثبیت رسید.
این آیین نامه موضوع ماده 54 آیین نامه نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و عمران مصوب 1378/10/12 هیات وزیران و اصلاح شده بر اساس مصوبه 1384/02/19 شورایعالی شهرسازی و معماری ایران می باشد.
براساس ماده 53 آیین نامه " نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و عمران"، انجام هرگونه اصلاحیه و همچنین تصویب سایر آیین نامه های مربوط به تهیه ،بررسی،تصویب ، اجرا و نظارت براجرای کلیه طرحهای توسعه و عمران که باید به تصویب هیات وزیران برسد،به شورایعالی شهرسازی و معماری ایران واگذار شده است،بنابراین "آیین نامه چگونگی اجرا و نظارت براجرای طرح های توسعه و عمران" که اخیرا به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران رسیده است،به منزله مصوبه هیات وزیران بوده و برای کلیه دستگاه های اجرایی مشمول آیین نامه " نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و عمران" لازم الاجرا میباشد.
در این آیین نامه وظایف کلیه دستگاههای اجرایی مسئول در حوزههای "اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای توسعه و عمران" و "مقررات شهرسازی و معماری" ، تبیین و بهنگام سازی شده و از طریق ساماندهی و تنظیم روابط فیمابین این دستگاهها و تعیین ساز و کار های همکاری آنها، زمینه ای برای تضمین و تسریع تحقق اهداف طرحهای توسعه و عمران فراشهری،شهری و روستایی فراهم شده است.
در این آیین نامه مراجع تهیه، تصویب، اجرا و نظارت بر کلیه طرحهای توسعه و عمران در مقیاس "فراشهری" ، "شهری" و "روستایی" با استناد به قوانین و مصوبات گذشته تصریح شده است. در فصل دوم این آیین نامه که به طرحهای با مقیاص شهری اختصاص دارد، مقرر شده است که به منظور زمینه سازی برای پایش و ارزیابی مستمر روند اقدامات اجرایی و همچنین تضمین تحقق اهداف پیش بینی شده در آنها، "نهاد پایش و ارزیابی طرح های وعده و عمران"در هر شهر تشکیل شود.
وظایف این نهاد،عبارتند از:
- کنترل و نظارت بر تحولات فضایی-کالبدی و عملکردی شهر در چهارچوب طرح جامع
- پایش دائمی و نظارت بر تحقق طرح های جامع و تفضیلی، موضوعی و موضعی مصوب
- هماهنگی میان بخشی دستگاه های ستادی و اجرایی ذیربط در راستای تحقق طرح ها
- زمینه سازی برای دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات و طرح های مصوب از طریق تشکیل بانک اطلاعات یکپارچه طرح و انتشار آمار و اطلاعات
- ارزیابی مستمر و تنظیم گزارش های ادواری در ارتباط با روند پیشرفت و تحقق طرح ها و چالش های فرارو و انعکاس به مراجع ذیربط
- شناسایی و ارائه پیشنهاد اصلاحات مورد نیاز در طرح جامع و تفضیلی به مراجع ذیربط
ساختار نهاد های پایش و ارزیابی برای شهرهای مختلف با توجه به وسعت و جمعیتشان به تفکیک زیر تبیین شده که دارای تفاوت هایی با یکدیگر میباشد:
- شهر تهران
- مراکز استان و کلانشهرها
- شهرهای بالای 50 هزار نفر جمعیت
- شهرهای زیر 50 هزار نفر جمعیت
مطابق این آیین نامه برای شهر تهران، ارکان اصلی نهاد شامل شورایعالی نهاد ، شورای تخصصی نهاد و رئیس نهاد میباشد.
اعضای شورای عالی نهاد عبارتند از:
- وزیر راه و شهرسازی (رئیس)
- شهردار تهران
- رئیس شورای اسلامی شهر تهران
- رئیس نهاد (دبیر-فاقد حق رای)
اعضای شورای تخصصی نهاد عبارتند از:
- معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی(رئیس)
- معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران
- رئیس کمیسیون و معماری شورای شهر تهران
- مدیر کل دفتی فنی وزارت کشور
- 5 نفر از صاحب نظران در رشته های مرتبط (با پیشنهاد شورای تخصصی و حکم وزیر راه و شهرسازی)
- رئیس نهاد(دبیر)
- مشاور طرح تفضیلی ( درصورت لزوم-فاقد حق رای)
محل استقرار این نهاد،شهرداری تهران مشخص شده و ریاست آن نیز با توافق 3 عضو شورایعالی نهاد تعیین و با حکم شهردار تهران شروع به کار میکند.
وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور مکلف شده اند ظرف مدت سه ماه از تصویب این آیین نامه ، ساز و کارهای لازم برای تشکیل سلسله مراتب سازمانی مدنظر این آیین نامه شامل "مرکز پایش و ارزیابی طرح های توسعه و عمران" در ساختار دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران (بالاترین سطح نظارت)، "نهادهای پایش و ارزیابی شهری" و "کارگروه های استانی برای پایش و ارزیابی طرح های فراشهری،شهری و روستایی"(پایین ترین سطح نظارت) پیش بینی شده در متن آیین نامه را فراهم نمایند.
بدین ترتیب "نهاد راهبری و پایش طرح های توسعه شهری تهران" که پیشتر با توافق وزارت راه و شهرسازی ،شورای اسلامی شهر تهران و شهرداری تهران در تاریخ 1398/02/05 در ساختار شهرداری تهران تشکیل شده بود، بر اساس این آیین نامه به "نهاد پایش و ارزیابی طرح های توسعه و عمران شهری تهران " تغییر نام داده و با تغییراتی که در ترکیب اعضای شورای تخصصی و وظایف این نهاد رخ داده است، به عنوان ناظر بر اجرای طرح های توسعه و عمران شهر تهران به فعالیت خود ادامه خواهد داد.